DHEAS (dehydroepiandrosteron siarczanowy) to hormon steroidowy należący do grupy androgenów, produkowany głównie przez korę nadnerczy. Jest prekursorem hormonów płciowych – estrogenu i testosteronu – i odgrywa istotną rolę w równowadze hormonalnej organizmu, w tym w cyklu miesiączkowym oraz dojrzewaniu komórek jajowych.

Dlaczego oznacza się DHEAS w diagnostyce niepłodności?

Badanie poziomu DHEAS jest ważnym elementem oceny zaburzeń hormonalnych u kobiet mających trudności z zajściem w ciążę. Wysoki poziom DHEAS może wskazywać na nadmierną produkcję androgenów, co może prowadzić do:

• nieregularnych cykli miesiączkowych,

• braku owulacji,

• zespołu policystycznych jajników (PCOS),

• trądziku, nadmiernego owłosienia (hirsutyzmu),

• pogorszenia jakości komórek jajowych.

Z kolei niski poziom DHEAS może być oznaką osłabionej funkcji nadnerczy lub zaburzeń hormonalnych związanych z wiekiem, przewlekłym stresem lub wyniszczeniem organizmu.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie DHEAS jest zalecane w przypadku:

• podejrzenia PCOS,

• zaburzeń owulacji lub braku miesiączki,

• objawów hiperandrogenizmu (trądzik, łysienie typu męskiego, hirsutyzm),

• poronień nawracających lub niepowodzeń implantacji w procedurach IVF,

• diagnostyki zespołów nadnerczowych i endokrynologicznych przyczyn niepłodności.

Jak wygląda badanie?

Badanie DHEAS wykonuje się z próbki krwi żylnej. Nie wymaga ono szczególnego przygotowania, choć najlepiej wykonać je rano, na czczo. Ponieważ DHEAS nie wykazuje dużych wahań w cyklu miesiączkowym, może być oznaczany w dowolnym dniu cyklu.

Normy i interpretacja:

• Prawidłowy poziom DHEAS różni się w zależności od wieku, płci i laboratorium, ale jego podwyższone wartości u kobiet wskazują zazwyczaj na nadczynność kory nadnerczy, PCOS lub inne zaburzenia hormonalne.

• Obniżony poziom może być objawem niewydolności nadnerczy lub ogólnego wyczerpania hormonalnego (np. u kobiet po 40. roku życia z obniżoną rezerwą jajnikową).

Znaczenie dla płodności:

Zaburzenia poziomu DHEAS mogą bezpośrednio wpływać na owulację, jakość komórek jajowych oraz środowisko hormonalne niezbędne do zapłodnienia i implantacji zarodka. Dlatego oznaczenie tego hormonu jest ważnym krokiem w diagnostyce przyczyn niepłodności, szczególnie w przypadkach tzw. niepłodności idiopatycznej lub przy podejrzeniu zespołu PCOS.

Podsumowanie:
Badanie DHEAS to ważny element oceny hormonalnej u kobiet z zaburzeniami owulacji i podejrzeniem hiperandrogenizmu. Pomaga zidentyfikować przyczyny hormonalne niepłodności, a jego wyniki stanowią podstawę do wdrożenia odpowiedniego leczenia endokrynologicznego.